شێعره‌سات

جيهاني وبلاگ نووسي جيهانيكي تازه‌يه و به داخه‌وه درگاي ئه‌و جيهانه دره‌نگ له ئيمه كرايه‌وه به‌لام چار نيه و ده‌بي بيگه‌يني به‌و هيوايه‌ي هيچمان بو گوتن /لاني كه‌م به خومان پي بي سوزه‌ني 27/9/83/

یکشنبه، آذر ۱۴، ۱۳۸۹

ئێواره‌ شێعر


ئیواره‌ شێعرێکی تایبه‌ت


کاتژمێر 4ی نیوه‌رۆی چوارشه‌ممه‌ی 10ی سه‌رماوه‌ز، ئه‌نجومه‌نی ئه‌ده‌بی هه‌ژار(له‌ زانکۆی ئازادی سه‌قز) ئێواره‌ شێعرێکی گرم و گوڕی سازکرد. ئه‌م ئێواره‌ شێعره‌ له‌ هۆڵێکی رازاوه‌ و شاعیرانه‌ی به‌ مۆمی ره‌نگاڵه‌ تیشکپرژێن ساز بوو و دوای به‌خێرهاتنی میوانان له‌لایه‌ن به‌رپرسانی زانکۆ و ئه‌نجومه‌نی ئه‌ده‌بی هه‌ژار سه‌ره‌تا خوێندکاران و مامۆستایانی زانکۆی ئازادی سه‌قز(سه‌ركه‌وت نه‌جه‌فی" به‌رپرسی ئه‌نجومه‌نی ئه‌‌ده‌بی هه‌ژار و كۆمه‌ڵێكی دیكه له خوێندكارانی زانكۆی ئازاد و ره‌زا قادربه‌یگزاده‌، كورش مه‌ولایی، جه‌ماڵ شه‌ریف ئازه‌ر و... )شێعریان پێشکه‌ش کرد و دوای پشوودانێک شاعیرانی میوان( به‌ڕێزان سه‌عید نه‌جاڕی، یوونس ره‌زایی، محمه‌د ئه‌حمه‌دی، ره‌سوول سۆفی سوڵتانی) خوێنکاران و به‌شداربوانیان شێعرباران کرد... مامۆستا ئاسۆ(سه‌عید نه‌جاڕی) به‌ چه‌ندین عه‌زه‌ڵی کوردی هۆڵه‌که‌ی هێنایه‌ زه‌لزه‌له‌ و گوتی که‌ ئێمه‌ شێر بین یان که‌روێشک چارمان نیه‌ ده‌بێ هه‌ڵێین.. یوونس چه‌ند شێعری هه‌ست بزوێنی خوێنده‌وه‌ و سامـاڵ و ره‌سووڵ نوێترین شێعره‌کانی خۆیان ئاراسته‌کرد... من بۆ یه‌که‌مجار "منتۆترین درۆ و تۆمنترین دده‌مامک"م پێشکه‌ش کرد ... دواتر له‌ دانیشتنێکی سێ قۆڵی له‌ گه‌ڵ به‌ڕیزان ئاسۆ و یوونس ره‌زایی هه‌کام له‌ روانگه‌ی خۆمانه‌وه‌، ("ئاسۆ" به‌پێی هۆگری خه‌ڵک بۆ غه‌زه‌ڵ و "یوونس" به‌پێی ره‌وتی زه‌مه‌ن و من به‌پێی بچڕانه‌کانی نیشانه‌ناسانه‌) ره‌وتی ئه‌ده‌ب و شێعری کوردیمان باس کرد..





گرینگترین تایبه‌تمه‌ندیی ئه‌م ئێواره‌ شێعره‌ داوا نه‌کردنی شێعر بوو له‌ میوانه‌کان ... ئه‌وه‌ی که‌ ساڵه‌هایه‌ من داوای ده‌که‌م و لام وایه‌ هه‌رکۆڕێکی ئه‌ده‌بی پێشتر نابێ داوا له‌ میوانه‌کانی بکا که‌ چی ده‌خوێننه‌وه‌ و شێعره‌کانیان کامانه‌ن.. شاعیران ده‌بێ خۆیان سه‌رپشک بن له‌ خوێندنه‌وه‌ی به‌رهه‌مه‌کانیاندا و .... له‌راستیدا تاقه‌ مه‌رجی من بۆ شێعرخوێندنه‌وه‌ له‌ هه‌ر کۆڕێکدا ئه‌وه‌ بووه‌ که‌ پێشتر داوای شێعرم لێ نه‌که‌ن. هیوادارم ئه‌مه‌ ببێته‌ نه‌ریتێک بۆ ئه‌نجومه‌نه‌کان که‌ ئه‌گه‌ر که‌سێک بۆ شێعرخوێندنه‌وه‌ بانگهێشت ده‌که‌ن ئه‌و ئیزنه‌شی بده‌نێ که‌ به‌پێی سه‌لیقه‌ی ئه‌وکاته‌ی خۆی شێعر بخوێنێته‌وه‌ و ناچاری نه‌که‌ن شتێک بخوێنێته‌وه‌ که‌ مانگێ پێشتر ناردوویه‌تی و به‌هه‌زار "ئه‌گه‌ر" و ئه‌مما" و.. پێیده‌ده‌نه‌وه‌ که‌ وه‌یخوێنێ.


به‌ هیوای ته‌مه‌ندرێژی و به‌رده‌وامبوونی ئه‌نجومه‌نی هه‌ژار و هه‌موو بنکه‌ ئه‌ده‌بی و هونه‌ریه‌ کوردییه‌کانی خوێندکاریی....

شنبه، آذر ۱۳، ۱۳۸۹

فستیواڵی چیرۆکی بانه‌ 2



له‌ په‌راوێزی نۆهه‌مین فستیواڵی چیرۆکی بانه‌دا



چیرۆک و چیرۆکنووسانی منداڵ له‌ نۆهه‌مین فستیواڵی چیرۆکی بانه‌دا رێزی تایبه‌تیان لێگیرا که‌ جێی پێزانینه‌. له‌ به‌شی کوردیدا' به‌بێ ناودێرکردنی پله‌ی یه‌که‌م تا سێهه‌م سێ چیرۆکی هه‌ڵبژارده‌ ده‌ستنیشان و خه‌ڵات کران؛


چیرۆکی "که‌وش ته‌ق ته‌قی" نووسینی زێنه‌ب به‌ڵه‌دی له‌ شاری ئیسلام ئاباد


چیرۆکی " کایه‌" نووسینی کاویان رۆسته‌می له‌ شاری سه‌قز


چیرۆکی "دووگمه‌ی چواره‌م" ‌نووسینی په‌ره‌ستوو که‌ریمی له‌ شاری بانه‌


له‌ به‌شی فارسیشدا به‌ بێ ده‌ستنیشانکردنی پله‌ی یه‌که‌م تا چواره‌م ئه‌م چیرۆکانه‌ وه‌ک چیرۆکی هه‌ڵبژارده‌‌ خه‌ڵات کرا؛


چیرۆکی "رویای پری" نووسینی فه‌رزانه‌ میرزاخانی له‌ شاری "هه‌فشجان"(پارێزگای چهارمحال بختیاری)


چیرۆکی "آقا حسن من" نووسینی جواد میرزایی له‌ شاری مه‌لایه‌ر(پارێزگای هه‌مه‌دان)


چیرۆکی "بابا" نووسینی سپیده‌ ئازاد له‌ شاری شهرکیان (پارێزگای چهار محال بختیاری)


چیرۆکی " درخت بادام" نووسینی زهرا میرزایی له‌ شاری رزن (پارێزگای هه‌مه‌دان)


له‌ به‌شی وتاردا فستیواڵی نۆهه‌م ده‌وڵه‌مه‌ند نه‌بوو و ... هه‌ر چه‌ند چه‌ند وتارێک ئاراسته‌کران و ریزی تایبه‌تیشیان لێگیرا؛


وتاری "درامدی برادبیات داستان و نحوه‌ داستان نویسی" نووسینی جمیله‌ موعه‌ززه‌می(قوروه‌)


وتاری " ویژگی داستان دهه‌ هفتاد" نووسینی ئه‌عزه‌م به‌هرامی(توربه‌ت جام)


وتاری " ته‌عبیر داستان یووسف" نووسینی سندی مومنی(شیراز)


وتاری " چه‌مک و ناوه‌رۆک(!!) له‌ چیرۆکی هاوچه‌رخی کوردیدا" نووسینی عومه‌ر مه‌حه‌مه‌دی



با وه‌کوو به‌شی ره‌خنه‌ و هه‌ڵسه‌نگانی چیرۆکی فستیواڵی نۆهه‌م (به‌ رێژه‌ی فستیواڵه‌کانی پێشوو) که‌مترین ده‌رفه‌تیان هه‌بوو( هه‌ر ره‌خنه‌گرێک30خوله‌ک بۆ 12 چیرۆک) به‌ڵام زۆرترین سه‌رنجی به‌شداربوانی راکێشا؛


کاتی خوێندنه‌وه‌ی ره‌خنه‌ و هه‌ڵسه‌نگاندنه‌کانی به‌ڕێزان عه‌تا نه‌هایی و موراد ئه‌عزه‌می (هه‌رکامه‌یان له‌ سه‌ر 12چیرۆکی فارسی و کوردی) خرایه‌ دوایین ساته‌کانی شه‌وی یه‌که‌م و په‌له‌کردنی موجری به‌رنامه‌که‌ش په‌یتا په‌یتا باسه‌که‌ی ده‌پچراند


به‌ڕێز عه‌تا نه‌هایی له‌ سه‌ره‌تای قسه‌کانیدا به‌ جوانی ئه‌و چه‌شنه‌ هه‌ڵسه‌نگاندنه‌ی به‌ شۆخی و "جوکی" کۆتایی شه‌و شوبهاند و گوتی که‌ ئه‌زقه‌زا بێ "موناسه‌به‌تیش نیه‌" .. ئه‌و شه‌وه‌ من پێشنیارم کرد که‌ ده‌رفه‌ته‌که‌م بدرێ به‌ به‌ڕێز موراد ئه‌عزه‌می بۆ وه‌ی بتوانێ خوێندنه‌وه‌کانی ئاراسته‌ بکا و به‌ خۆشیه‌وه‌ پێشنیاره‌که‌یان قه‌بووڵ کرد.


بۆ به‌یانی به‌ڕێز محه‌مه‌د ره‌زا گووده‌رزی(یه‌کێک له‌ ره‌خنه‌گرانی به‌شی فارسی) له‌ گله‌ییکردن له‌ چیرۆکه‌کاندا گوتی که‌ "چێژ" له‌ ئه‌ده‌بی چیرۆکدا زۆر گرینگه‌ و چیرۆکه‌کان ئه‌و چێژه‌ی پێویست ناداته‌ خوێنه‌ران .. به‌ڕێز گووده‌رزی گوتی ئه‌گه‌ر من که‌ ساڵهایه‌ له‌گه‌ڵ چیرۆکی فارسی ده‌ژیم له‌ چیرۆکێک تێنه‌گه‌م، ده‌بێ کێ لێی تێبگات؟


له‌کاتی دیارییکراو بۆ ئه‌و دوازده‌چیرۆکه‌ی که‌ بۆ ره‌خنه‌کاری و خوێندنه‌وه‌ لای من بوون،


له‌گه‌ڵ پولێنکاری چیرۆکه‌کان به‌ چوار به‌شی چیرۆکی رووداو‌(حادثه‌)، که‌سایه‌تی، وه‌هم و خه‌یاڵ، ده‌روونناسانه‌ و به‌ کورته‌باسکردن له‌سه‌ر ئه‌و شێوازانه‌..زۆر به‌رێزه‌وه‌ وه‌ڵامی به‌ڕیز گووده‌رزیم به‌و شێوه‌یه‌دایه‌وه‌ که‌ " چێژ"ی هه‌ر بابه‌تێکی هونه‌ری پێوه‌نده‌ به‌ به‌رده‌نگه‌وه‌ و خوێنه‌رانی ئاسایی و مامناوه‌ند و چالاک، هه‌رکامه‌یان به‌پێی ده‌رک و توانا و متالا و ئاشنابوونیان له‌گه‌ڵ ره‌وتی ئه‌ده‌بی - هونه‌ری جیهانی رێژه‌ی چێژوه‌رگرتنیان له‌ چیرۆکی مودێرن و پاشمۆدێرن جیاوازه‌ و له‌ خوێنه‌رێکی ئاسایی نابێ چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ بکرێ که‌ چێژ له‌ چیرۆکی ده‌روونناسی نوێ و رۆمانی نوێ و ... وه‌ربگرێ و...


به‌ڕێز محه‌مه‌دجواد جزینی ره‌خنه‌گری دیکه‌ی به‌شی فارسی له‌گه‌ڵ په‌سه‌ندکردن و جه‌ختکردنه‌سه‌ر وه‌ڵامدانه‌وه‌‌که‌ی من گوتی که‌ ئێمه‌ له‌ده‌وره‌ی تێپه‌ڕینداین به‌ره‌و جیهانی مودێرن و ئه‌وه‌ تایبه‌تمه‌ندی چیرۆکی مودێرنه‌ که‌ په‌سه‌ندی عه‌وام نیه‌ و... به‌توندی هێرشی کرده‌ سه‌ر بۆچوونه‌کانی به‌ڕێز گووده‌رزی و دواتر ده‌مه‌ته‌قێیه‌کی خۆش ساز بوو و چه‌ندده‌نگی بوونی خوێندنه‌وه‌کانی چیرۆکی به‌جوانی نواند... هه‌ر چه‌ند ئه‌و دووبه‌ڕیزه‌ خۆیان به‌و راستییه‌(!!) نه‌گه‌یشتن که‌؛ حه‌قیقه‌ته‌کان زۆرن و... ماویه‌تی


چهارشنبه، آذر ۱۰، ۱۳۸۹

فستیواڵی چیرۆکی بانه‌

راپۆرتێکی به‌ په‌له‌؛ (1)
سێ شه‌ممه‌( 9/9/89) ‌
نۆهه‌مین فستیواڵی چیرۆکی(کوردی و فارسی) له‌ بانه‌، کۆتایی هات!

دوای سێ ساڵ هه‌وڵی بێوچانی ئه‌نجومه‌نی ئه‌ده‌بی بانه‌ بۆ رێخستنه‌وه‌ی دووباره‌ی فستیواڵی چیرۆکی بانه‌، ئه‌نجام، رۆژه‌کانی یه‌کشه‌ممه‌ تا سێ شه‌ممه‌ی سه‌رماوه‌زی ئه‌مسال نوهه‌مین فستیواڵی چیرۆکی بانه‌، به‌ به‌شداریی چیرۆکنووسانی هه‌موو پارێزگاکانی ئیران که‌وته‌وه‌ گه‌ڕ.. له‌و ماوه‌دا نیزیک به‌ 60 چیرۆکی کوردی و فارسی1 و وتارگه‌ل جیاواز ئاراسته‌ی خوێنه‌ران کرا2
ناو به‌ناو له‌ لایه‌ن ره‌خنه‌گرانه‌وه‌ ره‌خنه‌ئاراسته‌ی چیرۆکه‌کان کرا و چه‌ند جارێک ده‌رفه‌تی دیالۆگی(توند و تێژ له‌ ده‌رفه‌تێکیاندا)3 درایه‌ ئه‌ندامانی لێژنه‌ی زانستی بۆ وه‌ی راجیاوازه‌کانیش چه‌ند ده‌نگی بوونی فستیواڵه‌که‌ بنوێنن...
ئه‌نجام رای لێژنه‌ی داوه‌ران4 له‌ لایه‌ن به‌رێز موراد ئه‌عزه‌می یه‌وه‌ خوێندراه‌وه‌ و ئه‌نجامی کێ بڕکێی چیرۆکنووسانی به‌م شێوه‌یه‌ دیاری کرد؛
به‌شی کوردی؛
4- سپاسنامه‌ی لێژنه‌ی داوه‌ران درایه‌ چیرۆکگه‌ل "تراویلکه‌" نووسینی به‌ڕێزسدیق ره‌سوولی له‌ بۆکان و " حه‌یران" نووسینی به‌ڕێز مهوه‌ش خانعه‌لی زاده‌ له‌ دیوانده‌ره‌
3- خه‌ڵاتی سێهه‌می فستیواڵ درایه‌ چیرۆکی "ئای مه‌لات" نووسینی به‌ڕێز کامران جه‌باری (بیجاڕ)
2- خه‌ڵاتی دووهه‌می فستیواڵ درایه‌ چیرۆکی " ته‌نیا خه‌می گوڵه‌مێخه‌که‌کانمه‌" نووسینی به‌ڕێز چنوور سه‌عیدی (سنه‌)‌
1- خه‌ڵاتی یه‌که‌می فستیواڵ درایه‌ چیرۆکی "نۆ،نا دوو ده‌رکه‌.. نووسینی به‌ڕێز سدیق کریم پوور(بانه‌)
به‌شی فارسی؛
3- خه‌ڵاتی سێهه‌می لێژنه‌ی داوه‌ران5‎ درایه‌ چیرۆکی " برجک" نووسینی سرووش عه‌لیزاده‌(ره‌شت)
2- خه‌لاتی دووهه‌می فستیواڵ درایه‌ چیرۆکی "تیروه‌ند" نووسینی خوسره‌و عه‌باس خودلان.. (کرج)
1- خه‌ڵاتی یه‌که‌‌می فستیواڵ درایه‌ چێرۆکی " نردبان پنچ پله‌" نووسینی غوڵام ره‌زا دریکوندی.. ( خوڕه‌م ئاباد)

و.... هه‌ر وه‌ها نۆهه‌مین فستیواڵی چیرۆکی بانه‌ ریزی تایبه‌تی گرت له‌ به‌ڕیزان ره‌وف ته‌وه‌ککولی(نووسه‌ر) و عه‌تا نه‌هایی(ئه‌ده‌یب) به‌بوونه‌ی چه‌ندین ساڵ نووسینی بێوچان و خزمه‌ت به‌ ئه‌ده‌بی کوردی و....

هیوای سه‌رکه‌وتن و ته‌مه‌ن درێژیم هه‌یه‌ بۆ فستیواڵی چیرۆکی بانه‌ و به‌ڕێزانی دڵسۆزی ئه‌نجومه‌نی ئه‌ده‌بی ئه‌وشاره‌‌ و هه‌موو ئه‌و نووسه‌رانه‌ی که‌ به‌ هه‌ر له‌ونێک بۆ گه‌شه‌کردنی چیرۆکی کوردی یارمه‌تی ده‌ربوونه‌.
----
1- 35 چیرۆکی کوردی و 35 چیرۆکی فارسی بۆ خوێندنه‌وه‌ ده‌ستنیشان کرابوون، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ چه‌ند چیرۆکنووسێک (به‌هه‌رهۆیه‌که‌وه‌ نه‌هاتبوون یان چیرۆکه‌کانیان نه‌خوێنده‌وه‌)
2- یه‌ک له‌و وتارانه‌ به‌ زمانێکی سه‌قه‌ت په‌رژابووه‌ سه‌ر بیچم و ناوه‌ڕۆک .. هه‌ڵبه‌ت بیچم و روخسار و فۆرمی ناو نابوو "چه‌مک"!! و... به‌ڕیزانی به‌رپرسی ئه‌نجومه‌نی بانه‌ حه‌تم ده‌بێ له‌ هه‌ڵبژاردنی وتاریش دا وه‌ک چیرۆکه‌کان یارمه‌تی له‌ ره‌خنه‌گران و لێزنه‌ی زانستی فستیواڵ وه‌ربگرن و راسته‌و خۆ هیچ وتارێک بۆ خوێندنه‌وه‌ ده‌ستنیشان نه‌که‌ن .. ئه‌و کاره‌ له‌ قورسایی ئه‌ده‌بی فستیواڵه‌کان که‌م ده‌کاته‌وه‌ و ..... خۆتان ئه‌نجامه‌که‌ی ده‌زانن
3- به‌ڕیزان جواد جه‌زینی و ره‌زا گووده‌رزی (ره‌خنه‌گرانی به‌شی فارسی)کاتی هه‌ڵسه‌نگاندنی چیرۆکه‌کان، بوو به‌ ده‌مه‌قڕه‌یان و له‌وانه‌ بوو ده‌رکی ئاماده‌بوونی ئه‌وی دیکه‌مان له‌بیر به‌رنه‌وه‌ ... لایه‌نی ئه‌رێنی ئه‌و ده‌مه‌قڕه‌یه‌ ئه‌وه‌ بوو که‌ زۆربه‌ی دانیشتوانی ناو کۆڕه‌که‌ رێژه‌یی بوونی زۆربه‌ی تێۆره‌ ئه‌ده‌بی و کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان راسته‌وخۆ ببینن.. دواجار دێمه‌وه‌ سه‌ر ئه‌م باسه‌..
4- لێژنه‌ی داواران بریتی بوون له‌ به‌ڕێزان عه‌تا نه‌هایی، موراد ئه‌عزه‌می و یوونس ره‌زایی5- لێژنه‌ی داوارانی به‌شی فارسی بریتی بوون له‌ به‌ڕێزان؛ عه‌تا نه‌هایی، فرشته‌ توانگر، فتح الله‌ بی نیاز
5- ره‌خنه‌ گرانی به‌شی کوردی بریتی بوون له‌؛ موراد ئه‌عزه‌می، ساڵح سووزه‌نی، ناسر یه‌زدانی
6- لێژنه‌ی زانستی فستیواڵی بانه‌ بریتی بوون له‌؛ عه‌تا نه‌هایی، ساڵح سووزه‌نی، موراد ئه‌عزه‌می، رزا گوده‌رزی، ره‌زا نجه‌فی، عه‌باس عه‌بدی